آغاز نشست رهبران بریکس؛ افزایش چشمگیر درخواست عضویت در بلوک رقیب غرب
رهبران برزیل، روسیه، چین، هند و آفریقای جنوبی امروز سهشنبه برای شرکت در نشست ۲۰۲۳ بریکس در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی گرد هم میآیند. این نشست در حالی برگزار میشود که علاقه به عضویت در این بلوک به شدت افزایش یافته است. علاوه بر رهبران پنج کشور اصلی، ابراهیم رئیسی و دهها تن از رهبران دیگر کشورها هم در پانزدهمین نشست بریکس حاضر خواهند بود.
بیش از ۲۰ کشور جدید از جمله ایران، عربستان و آرژانتین درخواست دادهاند تا به این گروه بپیوندند. موضوعی که میتواند چالشی بالقوه برای تسلط غرب در مسائل جهانی باشد.
برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی اعضای اصلی بریکس هستند. نام بریکس از حروف اول نام کشورهای عضو به زبان انگلیسی گرفته شده است.
این گروه متشکل از اقتصادهای بزرگی است میخواهند در برابر تسلط غرب حضور مستقل خود را تثبیت کنند.
گمان میرود علاوه بر پنج کشور اصلی، رهبران ۵۰ کشور دیگر نیز در نشست اخیر بریکس شرکت کنند.
ابراهیم رئیسی رئیسجمهوری ایران از جمله مدعوین این نشست خواهد بود.
نشست ژوهانسبورگ سه روز ادامه خواهد داشت.
از جمله موضوعات مطرح در نشست ۲۰۲۳ بریکس همکاریهای اقتصادی و تجاری و همچنین نقش سازمان ملل خواهد بود.
سیریل راماپوزا رئیس جمهوری آفریقای جنوبی میزبان رهبران چین، برزیل و هند خواهد بود.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه گفته است که در این اجلاس به طور حضوری شرکت نخواهد کرد. انتظار می رود از طریق لینک ویدیویی در این نشست شرکت کند.
در ماه مارس، دادگاه کیفری بینالمللی حکم بازداشت ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه را در ارتباط با اتهام ارتکاب جنایت جنگی در اوکراین صادر کرد.
چرا بریکس مهم است؟
کشورهای عضو بریکس رکوردهای زیادی دارند:
- اولین (روسیه)، سومین (چین)، پنجمین (برزیل) و هفتمین (هند) کشورهای بزرگ دنیا
- پرجمعیتترینها (دو کشور میلیارد نفری دنیا) یعنی چین و هند
- جز آفریقای جنوبی، چهار کشور دیگر در بین هفت کشور اول از نظر مساحت و ده کشور اول دنیا از نظر جمعیت و تولید ناخالص داخلی هستند
- سه ارتش از پنج ارتش بزرگ دنیا از نظر پرسنلِ در حال خدمت
- کشورهای بریکس در مجموع، حدود چهل درصد جمعیت، نزدیک به یکچهارم تولید ناخالص ملی و حدود یکسوم خاک دنیا را تشکیل میدهند
در میان این غولها، آفریقایجنوبی شاید کوچک به نظر برسد اما تنها کشور آفریقایی بریکس است، از نظر تولید ناخالص داخلی دومین اقتصاد بزرگ آفریقاست (یا با برآوردی دیگر سومین)، سومین ارتش بزرگ آفریقا را دارد هرچند از نظر مساحت و جمعیت (حدود شصت میلیون)، در این قاره ششم است. پایتخت آن ژوهانسبورگ ثروتمندترین شهر و پایتخت اقتصادی آفریقاست.
کشورهای بریکس از مهمترین تولیدکنندگان کالا، خدمات و مواد خام در دنیا هستند و پیشبینی شده در آینده نه چندان دور بزرگترین شوند.
یکی از مهمترین مزایای پیوستن به این مجمع، بخصوص برای ایران و و روسیه که مشمول سختترین تحریمها هستند بانک کشورهای بریکس است که «بانک توسعه نوین» نام دارد. این بانک، که یک بانک توسعه چندملیتی توصیف شده، سامانه اعلام پرداختی دارد برای کشورهای عضو که بدیلی است برای سوئیفت، سامانه مالی ارتباطات بینبانکی جهانی، که اکنون ایران و روسیه از دسترسی به آن محروم شدهاند.
یکی دیگر از اهداف بریکس انفصال از دلار بعنوان ارز معیار تجارت بینالمللی است. به گفته روسیه تشکیل صندوق «ذخیره ارزی بینالمللی» براساس ارز کشورهای عضو در جریان است.

بریکس چیست؟ چقدر اهمیت دارد؟ چرا ایران میخواهد عضو آن شود؟
ایران درخواست پیوستن به بریکس را داده و این عضویت را دارای «ارزش افزوده» دانسته است. این شورای همکاری تجاری پنج عضو دارد. آخرین (چهاردهمین) نشست سران بریکس چهار روز پیش (جمعه)، مجازی برگزار شد. میزبان چین بود و از ایران هم برای شرکت در این نشست دعوت کرده بود و ابراهیم رئیسی در آن سخن گفت. اما بریکس چیست؟